Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarınızın Korunması

Ateşkan Hukuk Bürosu, telif hakları ile marka ve patent başta olmak üzere sınai mülkiyet haklarının korunması, telif haklarına ve sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için hukuki danışmanlık ve dava takibi hizmetlerini vermektedir.

Fikri Mülkiyet Hakları

Fikri mülkiyet, yaratıcı çalışmalar sonucu ortaya çıkan eserlerin korunmasını sağlar. Bu haklar, hak sahiplerine belirli bir süre boyunca eserlerinin izinsiz kullanılmasını engelleme yetkisi verir.

Telif hakları, eser sahibine, eserin yaşamı boyunca ve vefatından sonraki 70 yıl süreyle koruma sağlar. Diğer tescilli haklar ise, patentler 20 yıl, faydalı modeller 10 yıl, markalar ise 10 yılda bir yenilenerek süresiz korunur. Tasarımlar ise her beş yılda bir yenilenmek kaydıyla 25 yıl süreyle korunur.

Telif Hakları

Telif hakkı, yaratıcıların eserlerini izinsiz kullanımı engellemesini sağlar. Eser sahipleri, ilim ve edebiyat eserlerinden sinema eserlerine, müzik ve güzel sanat eserlerinden işleme ve derlemelere kadar geniş bir yelpazede haklarını korur.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre müstakil ve işlenme eserler şunlardır:

İlim ve Edebiyat Eserleri:

  1. Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade edilen eserler,
  2. Bilgisayar programları,
  3. Her çeşit rakslar, yazılı koreografi, pandomima ve benzeri sözsüz sahne eserleri,
  4. Estetik nitelikte olmayan her çeşit ilmi ve teknik mahiyette fotoğraf eserleri, haritalar, planlar, projeler, krokiler, resimler, coğrafya ve topografyaya ait maket ve benzerleri, her çeşit mimarlık ve şehircilik tasarım ve projeleri, mimari maketler, endüstri, çevre ve sahne tasarım ve projeleri.

Musiki Eserleri:

Her çeşit sözlü ve sözsüz bestelerdir.

Güzel Sanat Eserleri:

Estetik nitelikte olmak şartıyla;

  1. Yağlı ve sulu boya tablolar, her türlü resimler, desenler, pasteller, gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen eserler, kaligrafi ve serigrafi,
  2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar,
  3. Mimarlık eserleri,
  4. El işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri, tekstil ve moda tasarımları,
  5. Fotografik eserler ve slaytlar,
  6. Grafik eserler,
  7. Karikatür eserleri,
  8. Her tür tiplemeler.

Sinema Eserleri:

Her çeşit bedii, ilmi, öğretici veya teknik nitelikte olan veya günlük olayları tespit eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale bakılmaksızın, elektronik, mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisidir.

İşlenme ve Derlemeler:

  1. Tercümeler,
  2. Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin, bu sayılan çeşitlerden bir başkasına çevrilmesi,
  3. Musiki, güzel sanat, ilim ve edebiyat eserlerinin film haline sokulması veya filme alınmaya ya da radyo-TV ile yayına müsait bir şekle sokulması,
  4. Musiki aranjman ve tertipleri,
  5. Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması,
  6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline sokulması,
  7. Belli bir amaca göre ve özel bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler tertibi,
  8. Henüz yayımlanmamış bir eserin ilmi araştırma ve çalışma soncunda yayımlanmaya elverişle hale getirilmesi,
  9. Başkasına ait bir eserin izah veya şehri ya da kısaltılması,
  10. Bir bilgisayar programının uyarlanması, düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması,
  11. Belli bir maksada ve hususi bir plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya çıkan ve bir araç ile okunabilir veya diğer biçimdeki veri tabanları. Ancak bu durumda sağlanan koruma, veri tabanı içinde bulunan veri ve materyalin korunması için genişletilemez.

Telif hakkı sahibinin hakları manevi ve mali haklar olarak ikiye ayrılır:

  • Manevi Haklar eseri kamuya sunma hakkı, eser sahibi olarak tanıtılma hakkı, eserde değişiklik yapılmasını engelleme hakkı, esein aslına ulaşma hakkını içerir.
  • Mali Haklar İşleme hakkı, Çoğaltma hakkı, Yayma hakkı, Temsil hakkı, Yayın ve umuma iletim hakkı ile Pay ve takip hakkını kapsar ve bu haklar başkalarına devredilebilir.

Eser üzerinde eser sahibine tanınan mali haklar bir başkasına yazılı bir sözleşme ile devredilebileceği gibi bu hakların kullanım (lisans – ruhsat) hakkı da başkasına bırakılabilir. Buna karşılık manevi hakların devri mümkün olmamakla birlikte, bunların kullanımı bir başkasına bırakılabilir.

Bağlantılı Haklar:

Fikir ve sanat eserlerinin dışında, bazı kişiler de bağlantılı haklardan yararlanır. Bunlar arasında icracı sanatçılar, fonogram yapımcıları, radyo ve TV yayın kuruluşları ile film yapımcıları bulunur.

Telif Hakkına Tecavüz:

Telif hakkına tecavüz, eserin izinsiz kullanılması durumunda hukuki ve cezaî yaptırımlar doğurur. Bu durumda hak sahipleri, 3 katı tazminat, 3 aydan 6 yıla kadar hapis cezası, yüksek para cezaları ve korsan ürünlerin imhası gibi yaptırımlara başvurabilirler.

Sınai Mülkiyet Hakları

Sınai mülkiyet hakları (intellectural property rights) ise, marka, patent, tasarım, faydalı model, coğrafi işaret, entegre devre topoğrafyası, yeni bitki çeşitleri gibi hakları kapsayan bir kavramdır. Sınai mülkiyet hakları kendiliğinden doğmaz, tescil ile kazanılır.

Yenilik, tasarım ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları patent, faydalı model veya tasarım tescili yaptırarak, ürünlerini üretmek ve satmak için belli süreyle tekel yetkisine hak kazanır.

Marka veya coğrafi işaret tescili ile ayırt edici ad ve işaret taşıyan ürünleri üretmek ve satmak, hizmetleri sunmak, belli süreyle hak sahibinin tekeline bırakılır.

Her ne kadar 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda belli sınai mülkiyet haklarına yer verilmiş olsa da teknolojik gelişmeler sonucunda sınai mülkiyet haklarının kapsamı genişlemekte,  biyoteknolojik buluşlar, gen teknolojisi, veri tabanları, biyoçeşitlilik, nanoteknoloji  gibi pek çok yeni alanın sınai mülkiyet hakkı koruması altına girmesi tartışılmaktadır.

Özgün bir buluş sayılmayan, bu nedenle patent, faydalı model veya tasarım şeklinde tescil edilemeyen ticari sırlar ve know-how da Türk Ticaret Kanunu tarafından korunmaktadır.

Sınai mülkiyet haklarıyla ilişkili olarak, haksız rekabet kuralları da devreye girebilir. Fikri mülkiyet haklarına tecavüz durumunda da haksız rekabet hükümleri de uygulanarak, adil olmayan rekabetin önüne geçilir.

 Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Alanında Verdiğimiz Hizmetler:

  • Telif haklarının ve sınai mülkiyet haklarının korunması.
  • Fikri ve sınai mülkiyet haklarına tecavüzün, marka ve patent ihlalinin önlenmesi için dava takibi.
  • Patent, faydalı model, marka ve tasarım tescili işlemleri.
  • Haksız rekabet ve fikri mülkiyet davalarının çözümü.
  • Bağlantılı hak sahiplerinin hukuki korunması.

Fikri ve sınai mülkiyet haklarınızı korumak ve hak ihlalleriyle mücadele etmek için Ateşkan Hukuk Bürosu’ndan profesyonel hukuki destek alabilirsiniz.