Boşanma Avukatı

Anayasa Mahkemesi kadının soyadı hükmünü iptal etti

Bugünkü Resmi Gazete’de yayınlanan Anayasa Mahkemesi kararı ile Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesi iptal edildi. Değişiklik 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Kararın tam metnine şu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
 
28.01.2024 tarihinde kadar TBMM yeni bir yasal düzenleme yapmazsa bu tarihten sonra evlenen kadın kocasının soyadını almayacak.
 
Kararı duyuran Yargıtay 2.HD Başkanı Ömer Uğur Gençcan, aşağıdaki gibi bizce HATALI bir yorum yapmış:
Evlenecek kadınlar artık KOCASININ SOYADINI ya da kocasının soyadı önünde ÖNCEKİ SOYADINI KULLANAMAZ !….
Gerekçe: Eşler ORTAK SOYADI kullanmalıdır.
Peki karar aslında ne diyor, ne demiyor?

Kararın gerekçesi “eşlerin ortak soyadı kullanması gerektiği” değil. Öyle olsaydı, “Kadın evlenmekle kocasının soyadını alır.” hükmü de ortak soyadı şartını zaten yerine getiriyor.

“Eşler evlenince ortak soyadı seçmeli” düşüncesi, Gençcan ve diğerlerinin görüşü olabilir, ama Anayasa Mahkemesi yasayı ancak Anayasa’ya aykırılık bakımından inceler ve kararda buna dair bir hüküm de yok.

Karar sadece “Erkek kendi soyadını korurken kadın neden koruyamıyor, kendi soyadını tek başına kullanmak için dava açmak zorunda kalıyor?” diyerek bu maddenin eşitliğe aykırı olduğunu ifade ediyor.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ünal Tekeli -Türkiye (Başvuru no: 29865/96) kararı ile kadınların önceki soyadını tek başına kullanamaması ihlal sayılmış, bu kararın ardından 30.09.2015 tarihli HGK kararı ile kadınlara “dava açarak” evlenmeden önceki soyadlarını tek başına kullanma imkanı sağlanmıştı. AYM kararı ise, kadınlara dava açmaya gerek olmadan önceki soyadını tek başına kullanma hakkı verecek.

Bazı ülkelerde, mesela Arap ülkeleri ve İran’da kadın evlenince kocasının soyadını almıyor.

Bu konuda şöyle yasal düzenleme yapılabilir:
TMK 187- Eşler, evlenirken soyadını korur; ancak eşlerden biri evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla diğer eşin soyadını alabilir ya da kendi soyadı ile birlikte eşinin soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan eş, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.
28.01.2024’e kadar bu konuda yasal düzenleme yapılmazsa, evlenen kadının kimliğinde önceki soyadı tek başına yer alacak
 
“Evlenecek kadınlar artık KOCASININ SOYADINI ya da kocasının soyadı önünde ÖNCEKİ SOYADINI KULLANAMAZ.” demek için erken. Çünkü;
  • İptal kararı 9 ay sonra yürürlüğe girene kadar iptal edilen kanun hükmü geçerli.
  • Yukarıda önerdiğim yasa değişikliği teklifine benzer bir yasal düzenleme yapılma olasılığı çok yüksek. Bu durumda kadının kocasının soyadını veya iki soyadını kullanma hakkı devam edecek.
 

Ateşkan Hukuk Bürosu‘na WhatsApp (+90(544) 288-5280) veya email (yusuf@ateskanhukuk.com) yolu ile ulaşabilirsiniz.

Leave a Comment